Bài viết của phóng viên đặc biệt của AP về những quả bom hạt nhân của Mỹ đang tồn tại ở châu Âu. Chúng là tâm điểm của một cuộc tranh luận trong NATO trong bối cảnh hai cường quốc Nga và Mỹ vừa cam kết cắt giảm vũ khí hạt nhân.
Đằng sau một trại chăn thả gia súc hiền hòa ở miền đông nước Bỉ, những quả bom hạt nhân ẩn mình dưới lòng đất chờ đợi một ngày tận thế không bao giờ đến. Mỗi quả bom có sức phá hủy mạnh gấp nhiều lần quả đã nổ ở Hiroshima.
Những loại vũ khí hạt nhân chiến thuật đã lỗi thời này của Mỹ là sản phẩm của thế kỷ 20, giờ đây trở thành trung tâm gây tranh cãi khiến nội bộ liên minh quân sự bắc Đại Tây Dương (NATO) lục đục trong thế kỷ 21.
Hiện có khoảng 200 quả bom nhiệt hạch B-61 đang nằm rải rác ở khắp các căn cứ không quân ở châu Âu. Người ta không chỉ thắc mắc tại sao chúng vẫn còn ở đây, mà còn trăn trở về mức độ an toàn cũng như cách bảo đảm an toàn cho chúng.
 |
| Những người phản đối vũ khí hạt nhân thuộc tổ chức hòa bình Green Peace dựng hình nộm những quả bom B-61 trước nghị viện Italy tháng 4/2006. Ảnh: AP. |
Một mặt, những tên khủng bố Al-Qaeda đã và đang nhắm vào khu căn cứ không quân Kleine Brogel ở miền đông của Bỉ - cách thủ đô Brussels 84 km về phía đông bắc. Mặt khác, các điều tra viên của Không quân Mỹ đã phát hiện nhiều sơ hở trong việc bảo vệ các quả bom ở 6 căn cứ trên toàn châu Âu. Ba tháng trước, một nhóm các nhà hoạt động phản đối vũ khí hạt nhân đã đột nhập vào căn cứ Kleine Brogel khoảng một tiếng đồng hồ, vào sâu gần 1 km.
“Đó quả là một cú sốc,’ Théo Kelchtermans, thị trưởng thành phố Peer gần đó, nói về vụ đột nhập của những người biểu tình. “Tôi hy vọng mấy quả bom đó sẽ biến mất.”
Đây cũng là mong ước của cả chính phủ Bỉ, Đức, Hà Lan - ba trong tổng số năm thành viên NATO – cùng với Ý và Thổ Nhĩ Kỳ đang lưu kho thứ tàn dư của thời Chiến tranh Lạnh.
Hai mươi năm sau khi Liên bang Xô Viết sụp đổ, ngay cả cựu tổng thư ký NATO cũng nói rằng thời của bom đã lùi xa. “Xét trên khía cạnh quân sự, sự tồn tại của những loại vũ khí hạt nhân không còn cần thiết nữa,” cựu tổng thư ký NATO người Bỉ Willy Claes nói.
Tuy nhiên, đối với những người khác, loại bom này lại có ý nghĩa quan trọng. Trung tá Roger Lams gọi thứ vũ khí này của Mỹ là thứ hồ dính gắn kết các quốc gia hai bên bờ Đại Tây Dương.
“Những quả bom này sẽ không đi đâu hết,’ ông nói. Cựu phi công chiến đấu này còn thêm rằng ông sẽ giúp ổn định lại căn cứ Kleine Brogel. "Đây là cách chia sẻ gánh nặng", Lams, 73 tuổi, nói. Ông từng được huấn luyện lái máy bay chiến đấu F-104 Starfighter mang bom hạt nhân chiến thuật. "Không nên đưa những quả bom này đi, và tôi nghĩ họ sẽ không đưa đi đâu cả".
Cuộc thảo luận chính thức đầu tiên về những quả bom còn lại này đã diễn ra tháng trước tại một cuộc họp ngoại trưởng của NATO ở Tallinn, Estonia. Người ta sẽ tiếp tục tranh cãi ít ra cho đến cuộc họp thượng đỉnh NATO ở Lisbon tháng 11, khi Mỹ công bố tài liệu “Khái niệm chiến lược” đầu tiên kể từ năm 1999.
Ở Tallinn, Ngoại trưởng Mỹ, bà Hillary Rodham Clinton đã ca ngợi NATO là một “đồng minh hạt nhân, chia sẻ những nguy hiểm và trách nhiệm về vấn đề hạt nhân,” và nói rằng việc cắt giảm số lượng bom Mỹ ở châu Âu phải tương đương với việc cắt giảm vũ khí hạt nhân của Nga.
Tại Brussels, Dmitry Rogozin, đại sứ của Nga ở NATO đã nói rõ quan điểm của nước này: trong khi Mỹ vẫn còn có vũ khí hạt nhân ở nước ngoài, “chúng tôi đã sẵn sàng rút các loại vũ khí hạt nhân của Nga về nước,” từ các vùng lãnh thổ đồng minh ở Đông Âu và các nước cựu thành viên của Liên bang Xô Viết.
“Chúng tôi đang chờ những bước đi tiếp theo của Mỹ,” ông Rogozin nói, "cụ thể là việc tự nguyện đưa bom B-61 về Mỹ".
Trở lại giai đoạn những năm 50, khi đó Mỹ thể hiện cam kết giúp đỡ bảo vệ Tây Âu bằng việc đưa vũ khí hạt nhân vào khu vực này để phòng xa cho một cuộc chiến có nguy cơ xảy ra. Cũng có người cho rằng đây là “một mũi tên trúng hai đích”, làm như vậy Mỹ muốn ngăn cản các nước châu Âu không phát triển các chương trình vũ khí nguyên tử của riêng mình để tạo thế cân bằng với khối Xô Viết.
Năm 1971, lượng bom hạt nhân ở Mỹ đặt tại khoảng hơn 100 căn cứ ở châu Âu lên đến 7.300 quả, không chỉ có bom trọng trường B-61 mà còn có các loại mìn hạt nhân, đạn pháo, và tên lửa tầm ngắn.
Kể cả trước khi bức tường Berlin sụp đổ, kho vũ khí này đã được lược bỏ dần. Đến giai đoạn chuyển giao thế kỷ, chỉ còn lại bom B-61, loại bom có khả năng tàn phá dao động ở mức tương đương 300 tấn cho đến 170.000 tấn thuốc nổ TNT – gấp 11 lần quả bom đã phá hủy thành phố Hiroshima của Nhật năm 1945.
Trong vài năm gần đây, vài loại vũ khí đã được rút khỏi 7 căn cứ không quân của NATO, hiện tại chỉ còn 6 căn cứ: ngoài Kleine Brogel còn có Volkel ở Hà Lan, Buechel ở Đức, Ghedi Torre và Aviano ở Ý, và Incirlik ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Ở phía đông Flanders, giữa những cách đồng củ cải đường và những thị trấn nhỏ bé, 136 sĩ quan của không quân Mỹ thuộc sư đoàn hỗ trợ đạn dược số 701 chịu trách nhiệm quản lý căn cứ Kleine Brogel, ước tính chứa 10-20 quả bom, loại bom này được chỉ định cho máy bay F-16 của sư đoàn số 31 của Bỉ, được gọi là “Tigers” đã làm nhiệm vụ hạt nhân từ năm 1959.
Tháng 10 năm ngoái, khi Đức có chính phủ mới, ngoại trưởng Guido Westerwelle đã gọi loại bom này là “tàn tích của thời chiến tranh lạnh.” Trong thỏa thuận liên minh cầm quyền giữa Đảng Dân chủ Tự do của ông với Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo của bà Angela Merkel, ông đã nhấn mạnh rằng Đức phải thúc đẩy việc loại bỏ bỏm B-61. “Nước Đức phải được giải phóng khỏi vũ khí hạt nhân,” ông phát biểu.
Đầu năm nay, cùng với các ngoại trưởng của Bỉ, Hà Lan, Na uy, Luxembourg, ông đã kêu gọi một cuộc thảo luận về vấn đề hạt nhân. Cựu tổng thư ký NATO Claes và các cựu lãnh đạo khác của Bỉ đã tuyên bố ủng hộ việc trả lại vũ khí hạt nhân về Mỹ. Gần đây, khoảng 200 thành viên của quốc hội năm nước đã viết thư gửi tổng thống Mỹ Barack Obama thể hiện “mong muốn chân thành của đại bộ phận người dân châu Âu” muốn đưa vũ khí hạt nhân ra khỏi nước họ.
Tuy nhiên chiến dịch do Đức đứng đầu cũng gây ra phản ứng ngược chiều. Xem tiếp >>>
Minh Phương-vnExpress
Bài liên quan
- Phần mềm Năng lượng mới
- Phần mềm Rác thải
- Phần mềm Ô nhiễm đất
- Phần mềm Nước sạch
- Phần mềm Cây xanh
- Phần mềm Tiết kiệm năng lượng
- Phần mềm Năng lượng mới
- Phần mềm Tiết kiệm điện
- Phần mềm Nếp sống văn minh
- Phần mềm Dân số
- Phần mềm Bảo vệ động vật quý hiếm
- Phần mềm An toàn thực phẩm
- Phần mềm Ô nhiễm không khí
- Phần mềm Rác thải
- Phần mềm Ô nhiễm đất
- Phần mềm Nước sạch
- Phần mềm Tiếng ồn
- Phần mềm Cây xanh
- Phần mềm An toàn sức khỏe sinh sản
0 comments:
Post a Comment