Không chỉ là tiền tệ
Vì quý và vì tâm lý “trong bạc có thần” nên với bà con các dân tộc vùng cao, đồng bạc trắng được trân trọng trên cả giá trị tiền tệ. Bà Lò Thị Phanh ở xã Chiềng Nơi (Mai Sơn, Sơn La), tâm sự: “Trước đây buôn bán chưa phát triển nên người dân chưa dùng bạc với tính chất tiền tệ. Mọi hàng hóa đều trao đổi kiểu hàng đổi hàng, còn bạc trắng ngày ấy được coi là báu vật để biếu, cho, tặng, sính lễ, chia của hồi môn, chia phần cho người chết, chế tác ra những đồ dùng quý như trâm cài đầu, cúc bướm…”.
Không biết từ bao giờ người ta đã phát hiện ra tính chất kỵ gió độc của bạc trắng nên đồng bạc hoa xòe còn được dùng để phòng thân. Vì thế ai cũng muốn có được trong tay những đồng bạc trắng. Người giàu thì dùng làm trang sức, khoe ra ngoài để tạo thế lực cho mình. Người nghèo thì kiếm lấy vài đồng, cất kỹ để phòng khi dùng đến.
Sau khi Nhà nước Việt Nam phát hành tiền tệ mới thay thế tiền của Pháp thì bạc trắng vẫn được lưu thông mạnh giữa vùng cao nguyên Tây Bắc với Lào, Thái Lan, Trung Quốc với tính chất là hàng hóa đặc biệt.
Đồng bào Tây Bắc rất thích đồng bạc xòe. (Ảnh minh họa).
Ông NguyễnVăn Tú, lái xe tải thuộc Đoàn 3 – đơn vị chuyên quá cảnh sang Lào, kể: Thập kỷ 80-90 của thế kỷ trước, muốn mua được dép tông, áo thun, pin đèn… của Lào với giá rẻ để mua về Việt Nam bán thì chỉ có cách mang bạc trắng từ Việt Nam sang đổi hàng.
Nếu mua thẳng bằng tiền Việt hoặc tiền kíp thì đắt gấp 2, thậm chí gấp 3 lần so với đổi bạc trắng. Hầu hết những đứa trẻ người dân tộc ngày ấy đều đeo bạc trắng trên cổ, còn các cô gái thì đeo bạc đầy người: Đính trên khăn piêu, vòng tay, vòng cổ, cúc bướm, dây lưng… Tất cả đều là bạc xịn cả…
Sau một hồi lục tìm dưới đáy chiếc hòm gỗ, chị Lò Thị Len ở xã Phiêng Pằn, Mai Sơn cũng tìm ra được ba đồng bạc trắng loại một hào đã xỉn màu, có niên hạn từ 1905 và 1907. Chị bảo: Khi mình đi lấy chồng, bố mẹ chỉ cho được 3 đồng này thôi. Giờ mình để làm hồi môn cho con gái hoặc lo việc lớn sau này…
Theo bố chồng chị Len thì với phong tục người Thái, Sinh Mun, Khơ Mú… khi chết sẽ được chia một số của theo mộ, trong đó có bạc trắng. Nếu thiếu 2 đồng bạc kê vai thì con cái người đã khuất vẫn cảm thấy như chưa hoàn thành nhiệm vụ với bố mẹ mình.
Tìm đâu ra đồng bạc hoa xòe chính hiệu?
Chính bởi đồng bạc hoa xòe đã đi vào đời sống văn hóa nên nhu cầu bạc trắng hiện nay ở vùng Tây Bắc vẫn ngày một tăng mạnh. Bên cửa hàng vàng bạc Trường Ký – TX. Sơn La, chị Lù Thị Thanh đang loay hoay với 2 đồng bạc trắng mà chủ tiệm vừa cho xem: “Mình đi tìm mua bạc trắng để cho con trai đi lấy vợ, ngày xưa bố mẹ mình nghèo, không lo nổi đồng bạc cho con. Giờ no đủ rồi, phải cố lo cho đủ lễ theo phong tục của ông bà mình chứ. Nhưng nhiều người cứ bảo bây giờ toàn bạc giả, chả biết chọn thế nào”.
Trở lại với ông Tú – tay lái xe kiêm buôn bạc nổi tiếng ở đất Sơn La mất chục năm trước để nhờ ông kiếm cho mấy đồng bạc trắng chính hiệu, ông trợn mắt nhìn tôi, bảo: Chú kiếm bạc để làm gì? Nếu chỉ dùng để đánh cảm gió như tôi thì cũng được nhưng phải cho tôi thời gian mới kiếm được bạc xịn. Còn nếu đi buôn bạc thì đừng. 20 năm trước ai dám bảo thằng buôn bạc như tôi nay lại vất vả thế này. Những tay cùng buôn bạc ngày ấy nếu không chuyển nghề sớm thì đến nay cũng vất vả như tôi cả thôi. Nghề buôn bán bạc trắng cũng bạc lắm. Bạc trắng có thần đấy!
Cũng theo ông Tú, trên “vựa bạc” Tây Bắc hôm nay kiếm đồng bạc trắng xịn – loại do người Pháp đúc từ những năm 1930 trở về trước – còn khó hơn mua kim cương hay vàng khối, bạch kim.
“Thậm chí có những đồng bạc còn đắt hơn vàng nhiều lần do tính chất “hàng độc” đối với dân chơi bạc hoa xòe. Chú cứ đến ngay các cửa hàng vàng bạc trong các tỉnh này, tìm được đồng bạc thời xưa là rất khó. Hầu hết là bạc dân ta mới đúc để đáp ứng nhu cầu sử dụng theo văn hóa các dân tộc vùng cao. Sành bạc như tôi mà chủ quan thì cũng dễ mắc phải bạc giả”- ông Tú khẳng định.
Nói rồi, ông lục tủ lấy ra một đồng bạc hoa xòe niên hạn 1905 có màu vàng óng pha chút đen xỉn như màu chì, một bên mép còn mảnh giấy vuông ghi giá 400 ngàn đồng. Ông nói: “Năm ngoái tôi mua được ở hiệu vàng Ký Đúc (TP.Sơn La) đấy. Màu vàng và đen này là do hôm trước đánh cảm gió cho bà ấy chưa kịp lau đi.
Chỉ quệt vào quần là sạch thôi mà, đừng đánh cát, đánh gio mà nó nhanh mòn. Đã là bạc xịn, không biết thử bằng cách thổi hơi hay nghe âm thanh thì cứ đánh cảm là rõ nhất. Bạc nhiễm màu đỏ là cảm nắng, màu đen là cảm gió, đánh xong nhẹ người ngay. Cho chú xem để biết chứ không bán được. Khi nào thấy bạc xịn tôi sẽ mua cho chú sau.
24H.COM.VN (Theo NTNN)
Bài liên quan
- Phần mềm Tiết kiệm năng lượng
- Phần mềm Năng lượng mới
- Phần mềm Tiết kiệm điện
- Phần mềm Nếp sống văn minh
- Phần mềm Dân số
- Phần mềm Bảo vệ động vật quý hiếm
- Phần mềm An toàn thực phẩm
- Phần mềm Ô nhiễm không khí
- Phần mềm Rác thải
- Phần mềm Ô nhiễm đất
- Phần mềm Nước sạch
- Phần mềm Tiếng ồn
- Phần mềm Cây xanh
- Phần mềm Tiết kiệm năng lượng
- Phần mềm Năng lượng mới
- Phần mềm Tiết kiệm điện
- Phần mềm Nếp sống văn minh
- Phần mềm Dân số
- Phần mềm Bảo vệ động vật quý hiếm
- Phần mềm An toàn thực phẩm
- Phần mềm Ô nhiễm không khí
- Phần mềm Rác thải
- Phần mềm Ô nhiễm đất
- Phần mềm Nước sạch
- Phần mềm Tiếng ồn
- Phần mềm Cây xanh
- Phần mềm An toàn sức khỏe sinh sản
0 comments:
Post a Comment